Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753
Brusc-mascle
Erica arborea
Ericaceae
Autre noum : Brugas-mascle.
Noms en français : Bruyère arborescente, Bruyère blanche.
Descripcioun :Lou brusc-mascle trachis dins li terraire safrous, adounc majamen en Prouvènço séusouso. Aqui flouris d'ouro, tre lou mes de mars, e douno de poulìdi brout de flour blanco. Se destrìo dóu brusc-femèu que si ramo soun peludo e de si flour blanco sort l'estile pulèu long (subretout à la fin de la flourido).
Usanço :Lou rizoumo, rouge e de mai d'un kg, douno un bos de qualita pèr la chaminèio e peréu pèr adouba de pipo. Li flour, proun sucrado, podon èstre manjado o boutado dins l'aigo pèr n'en faire de tisano astringènto. Lis estùdi d'aro mostron d'interessanto prouprieta anti-enflamativo e anti-óussidanto.
Port : Aubret
Taio : 1 à 4 m
Fueio : verticilado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Erica
Famiho : Ericaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mars à abriéu
Liò : Terraire safrous
- Champino
- Garrigo
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Erica arborea L., 1753